Friday, December 9, 2011

Uncle David's Zichronos (Part I)

Uncle David Breuer
Dally's uncle
(1903 - c. 1970)

Uncle David (pronounced דאַוִיד) Breuer, Dally’s uncle, recorded his memories shortly before his passing. The recordings in an Oberlander Yiddish may be somewhat difficult to understand.

We are posting a small clip where Uncle David talks about, his father, Zalmon Breuer's passing and Dally’s Pidyon Haben, which took place during these days of כסליו over one hundred years ago.

The Breuer's house
Sopron

The Breuer's were originally from Mattersdorf, Zalmon, Dally's grandfather, and his brothers moved to the nearby city of Sopron. 

The Matzeiva of Zalmon Breuer
Dally's grandfather
Mattersdorf
 Zalmon passed away in 1907 in Vienna after an unsuccessful surgery, and was brought to Mattersdorf for burial near his parents.

We have tried to transcribe and translate as accurately as possible, however we added some details to the English translation to make it more comprehensible.
 
(We would suggest reading the English translation, and perhaps the Yiddish transcription too, before listening; it should make it easier to follow the recording.)

We were six brothers and three sisters, Sabina Stroh (Dally's mother) was the oldest and I was the youngest.
When I was born (February 1903) my brother Lajos (אלעזר צבי), who was learning by R’ Yosef Tzvi Dushinsky in the Galanta Yeshiva, telegrammed my father requesting permission to attend my bris; the response was no. The reason for his response was not due to the expense of transit, which was in any case minimal; my father was concerned about the Bitul Torah the trip would cause.
Ha'Rav Yosef Tzvi Dushinsky
Rav of Galanta and Chust
Later he was the Rav of Yerusholayim
Dally's Uncle אלעזר צבי ברייער
bought Rabbi Dushinsky his first Shtreimel
Lajos (אלעזר צבי) was the gabai in the Galanta Yeshiva, and he was the one to buy the first shtreimel for the Rebbe (R’ Dushinsky), it was given as a Purim gift.
"I have no recollection of my sister Sabine Stroh's wedding"
Dally's parents
Berthold and Sabine Stroh
I have no recollection of my sister Sabina Stroh’s wedding, but I do remember my nephew Edwin Stroh’s (Dally) birth.
I can only remember two episodes concerning my father  ז"ל (Zalmon Breuer, Dally's grandfather) . I remember him holding me on his lap. I also recall awakening from his bed on מוצאי שבת, getting dressed and leaving from Sopron (where the Breuer's lived) to Vienna for an operation. The Professor Gershuni demanded two thousand Kronen in advance.
My father Zalmon Breuer passed away [in Vienna on Wednesday], and the burial took place Friday in Mattersdorf. The Pidyon Haben of Edwin Stroh (Dally) was on Friday. From the Pidyon Haben we got up and went to the לויה.
The Mattersdorf Rav
R' Simchah Bunim Ehrenfeld זצ"ל
He had unfortunately suffered from a stroke
Rav Menachem Sofer
Son-in-law of
The Mattersdorfer Rav
He was Maspid Dally's grandfather
Zalmon Breuer
The Mattersdofer Rav R’ Simchah Bunim Ehrenfeld had unfortunately suffered from a stroke, therefore his son-in-law the Maras-Vaserhely Rav, R’ Menachem Sofer delivered the hesped. This was in the year 1907. Understandably there were hespedim after the shiva and the shloshim.
A number of years ago I heard that at the time of the tielung (division) between the Orthodox and the Neolog (Hungarian Reform) Movement (which took place in 1869), our father, as a young bochur, helped further the Orthodox cause.
On the first day of Yom Tov my father would not smoke, only on the second day.
The Shul in Sopron
As it appears today
The Shul was founded
by the Breuer Brothers

If on occasion he went to Shul for Mincha and he happened not to have his hat, he would daven in his kappel, but he would not go to his permanent seat instead he would daven all the way in the back.
Uncle Avrohom Schicsha
A brother in law of Zalmon Breuer
 The … of the לויה I do not recall. Nini, the mother of Avrohom Muller of Genf, Switzerland, stayed at the house of her father Uncle Avrohom Schischa  (Avrohom Schischa's wife was a sister of Zalmon Breuer she was sitting shiva, and her daughter must of come to their home in Sopron to help care for the family.); I recall the davening during the Shiva. My father’s yahrzeit is ז' כסליו.

Uncle David Breuer
   
Following is the Yiddish Transcription
מיר ווארען זעקס ברידער און דריי שוועסטער, דער עלטסטער וואר סאבינא שטראה, איך וואר דער יונגסטע.
ווען איך בין געבוירען האט מיין ברודער לויאש אין גאלאנטע ביי הרב דושינסקי געלערנט, און טעלעגראפירטע אויב ער אויף ברית קומען קאן, דער צוריק ענטוואר וואר ניין, עס האנדעלט זיך נישט וועגען דעם מינימילע רייזעשפעזען, זאנדערן וועגען ביטול תורה.
ער וואר אין דער ישיבה גבאי, און קויפט ער אים אויף פורים דעם ערשטע שטריימל דעם רבי.
אויף דער חתונה פון מיין שוועסטער שטראה קאן איך נישט מיך ערינערין. אויף די געבורטס פון עדווין יא.
אויף מיין פאטער ז"ל, קען איך מיך אויף צוויי עפיזוידען ערינען, ווי ער מיך אין זיינע שויס געהאלטען האבט, און ווי ער מוצאי שבת פון בעט אויפגעשטאנען איז, און זיך אנגעגליידערט, און נאך וויען צו אפעראציאן געפארען איז, דער פרופעסער גרשוני האט צוויי טויזענט קרוינען אין ? פארלאנגט,
??? ער איז ? געשטארבען, ערב שבת צו קבורה אין מאטערסדארף געקומען. דער פדיון פון עדווין עבענוואר וואר ערב שבת געוועזען, פון פדיון איז זי אויפגעשטאנען און צו לויה געפארען.
דער מאטערסדארפער רב, רב שמחה בונם וואר שוין דעמאלטס ליידער, זיין שוויגער זוהן דער מארעש-וואשארהעלי רב סופר האט איין הספד געהאלטען, אין יאהרע ניינצען הונרעט זיבען. און פארשיינליך נאך דער שבעה און נאך דער שלושים.יעמען זאגט פאר אייניגע יארן ווען אונזער פאטער אלץ יונגער בחור ביי די טיילונג פון אורטאדאקסען און ניאולוגין האט צוגעהאלפן האבט.
אם ערשטען טאג יו"ט האט ער ני גערויכט נאר אם צווייטען טאג.
ווען ער צו מנחה אין שול געגאנגען איז, און זיין הוט צופעליג ניט פארהאנדען וואר, איז ער מיט דער קאפעל געגאנגען, אבער ער איז נישט אויף זיין פלאץ געגאנגען פון זיין שטאט, נאר שטייט גאנץ ריקוועק און דארט געדאווענט.
דער עמפארט פון דער לוי' קען איך ניט ערינען. ניני ? דער מוטער פון אברהם מיללער אין גענף? דער וואינונג פון אנקעל שישא געפירט האבען אויף דער שבעה און דאווענען ערינער איך נאך. דער יאהרצייט איז ז' כסליו. 
The accuracy of Dally’s Pidyon being on Friday ט' כסליו is questionable since he was born ז' חשון his Pidyon should have been Thursday ח' כסליו.

ת"ח לש"ב הר' פייוויש ברייער בעד התמונות משאפראן. התמונה של ר' אברהם שישא ז"ל הוא מתוך קונטרס שי"ל לרגל היארצייט של נכדו ר' אברהם שישא מלונדון ז"ל

6 comments:

  1. Yasher Koach Yasher Koach Yasher Koach Very much appreciated

    Yosef Yehuda (Leiny) W. Ben
    Raizel {Raizy) Weber Bas
    Yosef Yehuda (Leopold, Leiby) Schischa Ben
    Gitel Tziporah Schischa Bas
    Dovid Breuer

    ReplyDelete
  2. Dar Blog Team,

    Excellent job juxtaposing the audio tape with the photographs!

    Best,

    ReplyDelete
  3. thanks alot for the link

    brocho vehazlocho

    ReplyDelete
  4. Interesting information. Keep it coming. Hatzlacha

    ReplyDelete
  5. I think that he says that he remembers his father holding him on his lap.

    ReplyDelete
  6. Thank you D.S.
    You are correct and we have updated the post.
    We will try to correct the captions on the video when we have a chance.

    ReplyDelete